| 23 september 2015

Andere soorten hoofdpijn, zoals medicijnafhankelijke hoofdpijn en clusterhoofdpijn, komen weinig voor op kinderleeftijd.

Schattingen geven aan dat migraine bij ongeveer 10 procent van de kinderen voorkomt. Vaak wordt het niet als zodanig herkend, omdat migraine bij kinderen nog niet dezelfde typische kenmerken heeft zoals dat bij volwassenen het geval is. Bij kinderen zit de hoofdpijn vaak aan beide kanten, terwijl migraine bij volwassenen vaak aan één kant zit.

Aura

Bij sommige mensen gaat aan de hoofdpijn een zogenoemde aura vooraf. Dit is bij kinderen over het algemeen het zien van een sterk glinsterend, bibberend puntje voor de ogen. Daarna gaat het weg en komt de hoofdpijnaanval. Er is sprake van een kloppende, bonkende hoofdpijn die erger wordt bij inspanning. Vaak treedt er een overgevoeligheid voor licht, geluid en drukte bij op. Dit kan gepaard gaan metmisselijkheid en braken. De aanvallen duren van een half uur tot uren of soms wel een hele dag.

Spanningshoofdpijn

Een frequent voorkomende hoofdpijn is spanningshoofdpijn. Kinderen geven aan dat ze een drukkende hoofdpijn voelen, alsof er een band om het hoofd zit. Deze vorm komt meer voor bij tieners dan bij jonge kinderen. Deze hoofdpijn kan samenhangen met depressieve gevoelens, waarbij er ook een combinatie bestaat met slaapproblemen, eetstoornissen en regelmatig schoolverzuim.

Slecht zien

Hoofdpijn kan ook ontstaan door slecht zien. De hoofdpijn is dan meestal dagelijks aanwezig en neemt toe in de loop van de dag. De pijn zit vooral boven de ogen en wordt veroorzaakt door overmatige inspanning van de ogen.

Clusterhoofdpijn

Een bijzondere vorm van hoofdpijn is clusterhoofdpijn. Deze komt zelden voor bij kinderen. Het is een plotselinge zéér heftige hoofdpijn, boven het oog. De pijn gaat vergezeld van een tranend oog en neusloop aan de kant van de hoofdpijn. Soms hangt daarbij ook het ene ooglid wat meer omlaag dan aan de andere kant. De pijn duurt van een kwartier tot een paar uur.

Oorzaken

De oorzaak van migraine is gelegen in het samentrekken van de bloedvaten in de hersenen. Hierbij spelen neurotransmitters, en met name de stof serotonine, een rol. Bekend is dat het gehalte ervan voorafgaande aan een aanval sterk stijgt. Ook zijn erfelijke factoren van invloed. Migraine is echt een ziekte van de hersenen. De oorzaak van spanningshoofdpijn is minder duidelijk. Wel lijkt er een verband te zijn met emotionele problemen en stress.

Behandeling

Een arts zal in eerste instantie proberen te ontdekken wanneer de hoofdpijn optreedt. Door de oorzaak te achterhalen en deze situaties te vermijden, kunnen de klachten al afnemen. Door het bijhouden van een hoofdpijndagboek kunnen hoofdpijntriggers worden opgespoord. Er kan zo bijvoorbeeld een relatie gevonden worden met slecht slapen, oververmoeidheid of slecht eten. Als de behandelend arts het vermoeden heeft dat de hoofdpijn wordt veroorzaakt door een slecht gezichtsvermogen verwijst hij door naar een oogarts.

Hersentumor

Veel ouders met een kind met hoofdpijn vrezen voor een hersentumor. Bij de afweging of verder onderzoek nodig is, is het belangrijk om te weten welke kenmerkende symptomen in het geval van een hersentumor optreden.

Alarmsignalen zijn:

Hoofdpijn die vergezeld gaat met neurologische verschijnselen. Dit zijn: loopstoornissen, coördinatiestoornissen, valneiging, epileptische aanvallen, storingen in het zien, stoornis van de oogbeweging, leerproblemen die plotseling ontstaan of gedragsverandering.

Hoofdpijn die niet reageert op de gewone pijnstillers.

Typische hoofdpijn in de ochtend bij het wakker worden, eventueel samen met braken.

Hoofdpijn die verergert bij hoesten en niezen of verandering van de stand van het hoofd.

Snelle toename in frequentie van het voorkomen en de ernst van de hoofdpijn.

Hoofdpijn bij jonge kinderen (onder vijf jaar) is ook vreemd.

Kinderen met een hersentumor hebben in 80 procent van de gevallen binnen 8 weken al neurologische verschijnselen. 100 procent heeft binnen 24 weken naast de hoofdpijn één of meerdere neurologische klachten. Als je kind één van bovenstaande klachten heeft, is het nodig zo snel mogelijk contact op te nemen met je huisarts. Behalve door een tumor kunnen deze klachten ook ergens anders door veroorzaakt worden.

Dit artikel is tot stand gekomen met medewerking van kinderarts Herman van Tinteren. Hij werkte dertig jaar als algemeen kinderarts in ziekenhuis Tergooi en schreef meerdere boeken over kindergeneeskunde, zoals De Meest gestelde vragen aan de Kinderarts; ADHD, niet alleen maar druk; Als je kind ziek is en Handboek Baby en kind.